بندرعباس – امروز، بشاگرد تنها یک نام روی نقشه نیست، بلکه نمادی از ظرفیت‌های خفته‌ی ایران است که با اندکی توجه و سرمایه‌گذاری هوشمندانه می‌تواند به الگویی برای مناطق محروم دیگر تبدیل شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – صمیم ارزانی: در منطقه‌ی بشاگرد، جایی که طبیعت دست‌نخورده و منابع خدادادی گواهی بر ظرفیت‌های بی‌نظیر این سرزمین است، پروژه‌هایی بزرگ در حال شکل‌گیری است که می‌تواند آینده‌ی اقتصادی و اجتماعی این منطقه را دگرگون کند.
نگاهی گذرا به برخی ظرفیت‌های شهرستان بشاگرد
اخیراً مجوز کشت بزرگترین مزرعه‌ی خرما در ایران به بشاگرد اختصاص یافته است؛ طرحی که با تکیه بر اقلیم مناسب و خاک حاصل‌خیز این منطقه، نویدبخش رونق کشاورزی و اشتغال‌زایی برای ساکنان محلی است.
هرچند کشت خرما به‌تنهایی نمی‌تواند تمام نیازهای اقتصادی منطقه را پوشش دهد، اما توسعه‌ی صنایع فرآوری و بسته‌بندی این محصول می‌تواند ارزش افزوده‌ی چشم‌گیری ایجاد کند. با تبدیل خرما به محصولات جانبی مانند شیره، قند طبیعی یا مواد اولیه‌ی صنایع غذایی، نه‌تنها سود حاصل از فروش افزایش می‌یابد، بلکه فرصت‌های شغلی جدیدی از مرحله‌ی تولید تا بازاریابی برای جوانان منطقه به وجود خواهد آمد. این امر نیازمند سرمایه‌گذاری هدفمند و همراهی نهادهای دولتی و خصوصی برای ایجاد کارگاه‌ها و واحدهای مدرن در خود منطقه است تا وابستگی به مراکز دیگر کاهش یابد.
در کنار کشاورزی، معدن کرومیت بشاگرد نیز از جمله منابعی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس برآوردهای اولیه، ذخایر این معدن به مرز یک میلیون تن نزدیک می‌شود و اگر استخراج و اکتشافات بعدی این رقم را تأیید کند، زمینه برای احداث کارخانه‌ی فرآوری کرومیت در خود منطقه فراهم خواهد شد. وجود چنین کارخانه‌ای نه‌تنها از خام‌فروشی این ماده‌ی معدنی جلوگیری می‌کند، بلکه با جذب نیروی کار محلی، بخشی از چالش بیکاری را حل خواهد کرد. تجربه‌ی دیگر مناطق نشان داده است که پیوند زنجیره‌ی تولید از استخراج تا فرآوری، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، درآمدزایی برای منطقه را چند برابر می‌کند. البته تحقق این هدف مستلزم تدوین برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و رفع موانع زیرساختی مانند دسترسی به راه‌های ارتباطی مناسب است. اما بشاگرد تنها به کشاورزی و معدن محدود نمی‌شود؛ طبیعت بکر و چشم‌اندازهای بی‌نظیر این منطقه، از کوهستان‌های سرسبز تا رودخانه‌های خروشان، آن را به گنجینه‌ای برای توسعه‌ی گردشگری تبدیل کرده است. شکل‌گیری کمپ‌های طبیعت‌گردی و بوم‌گردی می‌تواند گردشگران داخلی و خارجی را به‌سوی این منطقه بکشاند. بااین‌حال، این پتانسیل عظیم بدون تبلیغات هدفمند، ایجاد امکانات اقامتی متناسب با محیط‌زیست و آموزش جامعه‌ی محلی برای میزبانی از گردشگران به نتیجه نمی‌رسد. حمایت سازمان‌های مرتبط از طریق برگزاری جشنواره‌های محلی، ساخت مستندهای تبلیغاتی و تسهیل وام‌های کوچک برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بومی، می‌تواند چرخه‌ی اقتصاد گردشگری را در بشاگرد به حرکت درآورد. در این مسیر، مشارکت مردم محلی به‌عنوان مالکان اصلی این سرزمین، شرط موفقیت است تا توسعه به قیمت نابودی فرهنگ و محیط‌زیست تمام نشود.
هم‌گرایی پروژه‌های کشاورزی، معدنی و گردشگری می‌تواند فقر را از بشاگرد بشوید
به نظر می‌رسد بشاگرد در آستانه‌ی تحولی بزرگ قرار دارد؛ تحولی که با هم‌گرایی پروژه‌های کشاورزی، معدنی و گردشگری می‌تواند چهره‌ی فقر را از این منطقه بزداید. اما عبور از مرحله‌ی طرح و برنامه به عمل، نیازمند عزمی ملی، مدیریت یکپارچه و نگاهی است که توسعه‌ی پایدار را بر پایه‌ی حفظ محیط‌زیست و منافع مردم محلی بنا کند. امروز، بشاگرد تنها یک نام روی نقشه نیست، بلکه نمادی از ظرفیت‌های خفته‌ی ایران است که با اندکی توجه و سرمایه‌گذاری هوشمندانه می‌تواند به الگویی برای مناطق محروم دیگر تبدیل شود.
جایگاه مردم بشاگرد در توسعه دیده شود
حجت‌الاسلام والمسلمین داریوش حسن‌زاده، فعال رسانه‌ای و مطالبه‌گر شرق هرمزگان، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به تحولات اخیر در منطقه‌ی بشاگرد با تأکید بر اینکه توسعه‌ی واقعی بدون نقش‌آفرینی مردم بومی امکان‌پذیر نیست، گفت: سوال اصلی اینجاست که مردم بشاگرد در این پروژه‌ها چه جایگاهی دارند؟ آیا صرفاً نیروی کارند یا به‌عنوان مالکان و ذی‌نفعان اصلی در فرآیند تصمیم‌گیری، اجرا و بهره‌برداری حضور دارند؟ تجربه نشان داده توسعه‌ای که از بطن مردم نجوشد، پایدار نخواهد بود.
فرآوری، بسته‌بندی، بازاریابی و فروش محصولات بشاگرد باید در داخل شهرستان انجام شود
حسن‌زاده با انتقاد از خام‌فروشی منابع منطقه تصریح کرد: اگر فرآوری، بسته‌بندی، بازاریابی و فروش محصولات مانند خرما یا مواد معدنی در خارج از منطقه انجام شود، سود آن نیز به بیرون منتقل می‌شود. احداث واحدهای پایین‌دستی باید در دل بشاگرد صورت گیرد تا مردم از ثروت سرزمین خود بهره‌مند شوند.
این فعال رسانه‌ای با اشاره به کمبود زیرساخت‌ها در بشاگرد افزود: چگونه می‌توان از توسعه گفت در حالی که هنوز زیرساخت‌هایی مانند جاده‌ی استاندارد، برق پایدار، آب شرب، اینترنت و خدمات آموزشی و درمانی اولیه فراهم نیست؟ سرمایه‌گذاران در نبود زیرساخت دلسرد شده و منافع منطقه نیز به راحتی خارج می‌شود.
هشدار در رابطه با توسعه شتاب زده در بشاگرد
او ضمن هشدار نسبت به پیامدهای فرهنگی و محیط‌زیستی توسعه‌ی شتاب‌زده تأکید کرد: بشاگرد گنجینه‌ای از طبیعت بکر و فرهنگ اصیل است؛ نباید اجازه داد توسعه‌ی بدون مطالعه، هویت و منابع این منطقه را تخریب کند. آموزش جوامع محلی، ارزیابی‌های محیط‌زیستی و تقویت حس مالکیت فرهنگی باید در اولویت باشد.
حسن‌زاده در چند پیشنهاد کلیدی برای توسعه‌ی هوشمندانه‌ی بشاگرد مطرح کرد و گفت: تشکیل شورای راهبری توسعه‌ی بشاگرد با حضور نخبگان بومی و مدیران اجرایی، ایجاد رسانه‌ی محلی و مرکز تحلیل داده‌ها برای شفاف‌سازی و مطالبه‌گری، الزام سرمایه‌گذاران به احداث زنجیره‌ی کامل تولید در محل و ایفای مسئولیت اجتماعی، حمایت از گردشگری بومی‌محور و جشنواره‌های فرهنگی و تدوین سند توسعه‌ی جامع بشاگرد با رویکرد عدالت‌محور و زیست‌پایدار از موضوعاتی است که باید مدنظر باشد.
وی تأکید کرد: بشاگرد امروز فقط یک منطقه‌ی محروم نیست، بلکه نماد ظرفیت‌های مغفول و فرصت‌های بزرگ است. اگر با نگاهی مسئولانه و مشارکتی به سراغ آن برویم، می‌تواند الگویی موفق برای توسعه‌ی متوازن در کشور باشد.
