به گزارش اکوایران، درختان تهران هرگز تاریکی شب را تجربه نمی‌کنند. نور دائمی خیابان‌ها چرخه طبیعی آن‌ها را بر هم زده و حتی درختان کهنسال را در برابر آسیب‌های محیطی آسیب‌پذیرتر کرده است. در حالی که بسیاری از شهرهای جهان، از نورپردازی مستقیم درختان اجتناب می‌کنند، در ایران این پدیده به یک عادت شهری تبدیل شده […]
به گزارش اکوایران، درختان تهران هرگز تاریکی شب را تجربه نمی‌کنند. نور دائمی خیابان‌ها چرخه طبیعی آن‌ها را بر هم زده و حتی درختان کهنسال را در برابر آسیب‌های محیطی آسیب‌پذیرتر کرده است. در حالی که بسیاری از شهرهای جهان، از نورپردازی مستقیم درختان اجتناب می‌کنند، در ایران این پدیده به یک عادت شهری تبدیل شده و با وجود آن که مدتی چراغانی کردن درختان تهران متوقف شده بود اما شهرداری تهران در نوروز امسال درختان بلوار کشاورز را با ریسه های نور تزئین کرده است . کارشناسان هشدار می‌دهند که این روند می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت درختان، اکوسیستم شهری و حتی مصرف انرژی داشته باشد.
در بسیاری از نقاط دنیا، درختان از نورپردازی مستقیم مصون هستند، اما در ایران، به‌ویژه در تهران، چراغ‌های خیابانی و تزئینی، حتی درختان کهنسال را نیز بی‌وقفه روشن نگه می‌دارند. این نورهای دائمی، چرخه فتوسنتز و استراحت گیاهان را مختل کرده و موجب کاهش مواد مغذی مورد نیاز آن‌ها می‌شود. نتیجه این روند، کاهش استحکام درختان است که باعث می‌شود حتی برف نه چندان سنگین نیز شاخه‌های آن‌ها را بشکند.
دلیل عمده این میزان نورپردازی در ایران، ارزان بودن انرژی و عادت به مصرف بالای آن است. این موضوع در ایام خاص و اعیاد شدت بیشتری پیدا می‌کند. در حالی که در کشورهای توسعه‌یافته، نور معابر به گونه‌ای تنظیم می‌شود که حداقل آسیب را به محیط‌زیست برساند، در ایران، چراغانی مستقیم درختان امری رایج است.
نورپردازی‌های شدید تأثیرات مخربی بر سلامت درختان دارد. گیاهان نیاز دارند که در تاریکی شب، چرخه زیستی خود را تکمیل کنند. اما نورهای شدید، به‌ویژه اگر طیف آن‌ها با طول موج‌های فتوسنتزی هم‌پوشانی داشته باشد، باعث ایجاد فتوسنتز ناقص در شب می‌شود که برای درختان مضر است.
یکی دیگر از مشکلات اساسی این چراغانی‌ها، تجمع شب‌پره‌ها و سایر حشرات در اطراف نور است. این حشرات که از مهم‌ترین آفات درختان هستند، به دلیل وجود نور مصنوعی فعال‌تر شده و روی درختان تخم‌گذاری می‌کنند. این امر موجب گسترش آفات و آسیب بیشتر به درختان می‌شود.
مطالعات علمی در اروپا نشان داده است که نورهای شبانه، چرخه خواب سالانه درختان را دچار اختلال می‌کنند. در تحقیقی روی درختان افرا در اروپای شرقی، مشخص شده که این نورها خواب پاییزه درختان را بین ۱۳ تا ۲۲ روز به تأخیر می‌اندازند. این تأخیر، باعث افزایش آسیب‌پذیری درختان در برابر تنش‌های محیطی، سرمازدگی و یخبندان‌های ناگهانی می‌شود.
یکی از راهکارهای پیشنهادی، کاهش شدت نور در مناطق پردرخت و هدایت نورها به مسیرهای پیاده‌روی و فضاهای باز است.
کارشناسان محیط‌زیست معتقدند که شهرهای پویا و زنده، نیازمند نورپردازی اصولی هستند، اما این موضوع نباید به قیمت نابودی فضای سبز و افزایش مصرف غیرضروری انرژی تمام شود. توسعه فناوری‌های نوین و بهره‌گیری از روش‌های علمی در مدیریت نور شهری، می‌تواند ضمن تأمین امنیت و زیبایی، کمترین آسیب را به محیط‌زیست وارد کند.
