نشست هم‌اندیشی وزارت جهاد کشاورزی که قرار بود راه‌حل تأمین اقلام اساسی کشور را پیدا کند، ناگهان صحنه‌ای از نمایش‌های هالیوودی شد؛ قندان‌ها به پرواز درآمدند!
بازار، گروه کشاورزی: نشست هم‌اندیشی وزارت جهاد کشاورزی که قرار بود راه‌حل تأمین اقلام اساسی کشور را پیدا کند، ناگهان صحنه‌ای از نمایش‌های هالیوودی شد؛ قندان‌ها به پرواز درآمدند و «امنیت غذایی» زیر سایه بداخلاقی و حواشی به هوا رفت! لطفاً با کمربند ایمنی بنشینید؛ این یک گزارش واقعی است!
سالن جلسات وزارت جهاد کشاورزی میزبان مقاماتی از دولت و نمایندگان تشکل‌های خصوصی بود؛ هدف رسمی جلسه، ساماندهی بازار و تأمین امنیت غذایی پس از تلاطم اقتصادی و گرانی های اخیر اعلام شد. حاضران شامل معاون برنامه‌ریزی وزارت جهاد، دکتر فتحی، خانم دکتر مشیری و دکتر حسن‌نژاد به همراه جمعی از مدیران انجمن‌های صنفی و شرکت‌های فعال در واردات و توزیع برنج و سایر اقلام اساسی بودند.
در نگاه اول، مجلس بیش از آن‌که مستعد جنجال باشد، فضایی تخصصی داشت؛ جدول رسمی معرفی‌ها، نگاه‌های جدی و چای، قند و بیسکوییت طبق سنت جلسات ایرانی.
پرتاب قندان از حرکت تا معنای نمادین
در این مرحله، طبق آنچه در نامه انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران آمده، روایت از آنجا چرخش یافت که «الف. ت » نماینده یک گروه اقتصادی وابسته به یکی از هلدینگ‌های معروف بدون مقدمه با حملات لفظی تند شروع به انتقاد از مدیران این انجمن کرد. اطلاع‌رسانی انجمن و سایت اخبار سبز کشاورزی تأیید می‌کند که حمله «الف. ت» ابتدا کلامی و آمیخته با اتهام و توهین شخصی بوده است. اما سکانس جنجالی زمانی رقم خورد که عصبانیت از مرحله کلمات عبور کرد.
طبق گزارش اخبار سبز کشاورزی، «الف. ت»ناگهان فنجان و قندان چای را (گویی در نبردی نمادین) برداشت و محکم به سمت مدیران انجمن پرت کرد! صحنه‌ای که حضار را میخکوب کرد و جلسه را به آشوب کشاند، کار را به جایی رساند که حراست وزارت مجبور به اخراج سریع وی شد.
شکستن سکوت؛ نامه رسمی انجمن برنج ایران
پس از حادثه، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران، مسیح کشاورز، با ارسال نامه‌ای به وزیر جهاد کشاورزی واکنش تندی نشان داد. این بخش مهم بیانیه انجمن را عینا نقل می‌کنیم: «آیا به پشتوانه نمایندگی یک گروه اقتصادی یا ارتباط مستقیم با رئیس‌جمهور، به فرد مذکور مجوز داده می‌شود که در جلسات رسمی دولتی رفتار قلدرمآبانه پیش بگیرد؟ این رفتار نه تنها بی‌احترامی به اعضا و مدیران انجمن برنج ایران است، بلکه توهین آشکار به جایگاه قانونی وزارت جهاد کشاورزی و دیگر مقامات حاضر در جلسه محسوب می‌شود.»
این نامه خواستار رسیدگی قضایی و اداری به رفتار فوق شد و آبرو و ثبات تشکل‌های حرفه‌ای را در خطر دانست. در این نامه آمده است: «این اقدامات نشان‌دهنده عدم کفایت روان‌شناختی این مدیر برای حضور در جلسات حساس و مهم دولت است و خواستار برخورد قاطع قضایی و اداری با وی، همراه با واکنش رسمی و شفاف وزیر هستیم.»
«الف. ت» سیاستمدار اصلاح طلب، گویی بعد از سمت های دولتی در وزارت جهاد و استانداری با ورود به بخش خصوص و ساخت و ساز، بیش از حد با کارگران سرو کله زده و در محیط کارگاهی اثر پذیری شدیدی داشته است. وی احتمالا دچار خطای موقعیتی شده و نشست هم اندیشی را با محیط کارگاهی ساختمان سازی اشتباه گرفته است! البته رفتارهای ایشان در جریان انتخابات اتاق بازرگانی تهران و لحن گفتار ایشان نیز هنوز در میان فعالان اقتصادی از یادها نرفته است و از این رو از سر تیم گروه پرقدرت واردکننده کالاهای اساسی و روغن بسیار بعید بوده که در انتخاب نماینده خود برای چنین جلساتی حساسیت لازم را نداشته ولو آن که پشتش به مقامات بلند پایه گرم باشد!
توهم قدرت و رویارویی دو قطب عمده بازار
به فاصله چند ساعت، رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی این اتفاق را به سخره گرفتند؛ “بحران نهاده‌های کشاورزی و پرتاب سومین قندان تاریخ”، “فنجانی که سیاست را در هم ریخت” و “قندان به جای اقلام اساسی” برخی از زمزمه‌های طنزآمیز شبکه‌ها بود. در یکی از نقل‌قول‌های وایرال‌شده در فضای مجازی می‌خوانیم: «وقتی مدیران به جای راهکار، قندان پرتاب می‌کنند یعنی اصلاح ساختاری را باید در سالن جلسات جست‌وجو کرد؛ نه در سیاست‌های کلان.»البته در فضای مجازی بحث در این باره حاکی از این است که ظاهرا مشکل فقط قندان نبوده و موضوع عمیق‌تر است و ریشه در اختلافات اقتصادی میان واردکنندگان و توزیع‌کنندگان اصلی نهاده‌ها و برنج دارد و این که احتمالا یک نفر به پشتوانه گروه پشت سراش و حامی سیاسی اش احساس قدرت زیادی کرده است!
همچنین می توان حدس زد که بخشی از این رویارویی به انحصار مدیریتی، رانت و لابی، و رقابت مخرب بین دو قطب عمده بازار واردات بازار برمی‌گردد.
به گزارش بازار، تورقی در تاریخ رسانه ها یادآوری می‌کند که این اولین پرتاب قندان تاریخ جلسات مدیریتی نبوده و سلف تاریخی آن به دوران عیسی سحرخیز در وزارت ارشاد برمی‌گردد؛ اما برای حوزه امنیت غذایی، نماد «جنگ پشه با حبشه» در کوران تورم و تشنگی سفره مردم، طعنه سنگین‌تری است که در فضای مجازی برای این موضوع وایرال شد.
علی شفایی، روزنامه‌نگار و کارشناس روابط عمومی، در نقل‌قولی در گروه واتساپی در اینباره می نویسد: «رسانه ابزار قدرتمند و در عین حال خطرناکی است. وقتی در اتاق شیشه‌ای هستیم نباید سنگ (یا قندان!) پرتاب کنیم؛ مخصوصاً اگر بخش خصوصی علیه بخش خصوصی انجام دهد، این دیگر فاجعه است.»
وی تأکید کرد: «اتفاق رخ‌داده نه تنها به کل فعالان اقتصادی لطمه می‌زند، بلکه بی‌اعتمادی عمومی و آسیب به منافع ملی را حاصل می‌کند.»
او همچنین خواستار توقف انتشار اسناد محرمانه بدون امضا، شفافیت، پرهیز از تسویه‌حساب شخصی و اتحاد فعالان برای حمایت از معیشت مردم شده و نوشت: «آسیب به معیشت مردم باید خط قرمز همه ما باشد. پشت کار درست بایستیم، فارغ از هر نگاه بخشی.»
حل بحران با سیاستگذاری یا پرتاب قندان؟
در نهایت، باید به این موضوع توجه داشت که حل بحران و مشکلات تامین کالاهای اساسی بیش از آن که نیاز به پرتاب قندان داشته باشد نیاز به سیاستگذاری درست دارد و اگر نتوانند ذینفعال و فعالان این عرصه در فضایی آرام به تصمیم های درست برسند قطعا با پرتاب قندان اصلا نخواهند توانست دغدغه تامین کالاهای اساسی مردم را رفع کرد و از همه مهمتر این شائبه و پالس را به بازار کالاهای اساسی و مردم خواهد داد که منافع گروهی، شخصی و یا خصومت ها در چنین جلسات مهمی مانع اصلی تصمیم گیری صحیح است. توجه داشته باشید که: «تأمین امنیت غذایی کشور نیازمند اتحاد، وحدت و همدلی است؛ نه خوابیدن در باد برخی مسئولان و پرتاب قندان.»
