نمره شورا به کارنامه قرارگاه اجتماعی؛بازار شیطان درتهران کجاست؟

به گزارش اکوایران، محمد امین توکلی زاده معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با بیان اینکه شورا در شکل گیری و حمایت قرارگاه اجتماعی نقش جدی داشته است، با بیان اینکه عدد ۱۰ هزار معتاد متجاهر در تهران به دلیل رهاشدگی به ۲۵ هزار نفر افزایش یافت، گفت: ما از مشکل به بحران رسیدیم و تصاویری توسط رسانه ها در تجمعات در شوش، هرندی و خاک سفید و دیگر محدوده ها منتشر می شد و این تجمعات بدون واهمه و عادی شده بود.

او ادامه داد:  هیچ یک از دستگاه ها به تنهایی نمی تواند این معضل را برطرف کند و نیاز است که همه کنار هم قرار بگیرند،  در روزهای سخت کرونا که امکان فعالیت های فرهنگی و اجتماعی نبود، با همین نگاه قرارگاهی و هم افزایی توانستیم از بحران عبور کنیم و در شهرداری تهران تمام مجموعه ها در اختیار واکسیناسیون قرار گرفت.

وی با اعلام اینکه از همین مسیر الگو گرفته شد و قرارگاه اجتماعی با حضور ۱۴ دستگاه و برگزاری ۳۸ جلسه و ۳۸۰ مصوبه تشکیل شد و ادامه یافت، خاطرنشان کرد: مهمترین موانع ما در این زمینه، زیرساخت بود و مطالعاتی که انجام می دادیم در مورد معتادان متجاهر بود. برای ماده ۱۶ باید ضوابطی شکل می گرفت و برای اولین بار ۱۱ مرکز ماده ۱۶ با هشت هزار و ۷۰۰ تخت راه اندازی کردیم.

توکلی زاده با بیان اینکه مراکز عمومی برای پذیرش معتادان با شرایط خاص و زخم باز وجود نداشت، یادآور شد: این افراد باید در مراکز تخصصی پذیرش شوند و قابل جذب در مراکز عمومی نیستند و نیاز به مراکز و خدمات ویژه دارند.

وی با اعلام اینکه افراد زیر ۱۶ سال و بالای ۶۵ سال نیز در مراکز ما پذیرفته شدند، تصریح کرد: از سازمان بهزیستی و دیگر نهادها کمک گرفتیم و جلسات تخصصی را بین مددکاران، کارشناسان و مراکز تخصصی برگزار کردیم. درنهایت به یک مرکز تخصصی و مراکز جامع دست پیدا کردیم و امروز هیچ فرد منع پذیرش در تهران نداریم. تمام ابعاد آسیب در این مراکز پذیرفته می شود.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با اشاره به اصلاح فرآیندها در این راستا، خاطرنشان کرد: بهبود و خروج از چرخه درمان بسیار پایین و در حد سه تا چهار درصد بود. ۹ مرحله در فرایندهای جدید تعریف شد و در برخی مراکز، بهبود و خروج از چرخه درمان به بیش از ۲۰ یا ۴۰ درصد افزایش یافت.

توکلی زاده یادآور شد: قرارگاه اجتماعی سه ضلع را پوشش می دهد. امکانی که در شهرداری وجود دارد بسیار وسیع است و اگر این امکانات کنار هم قرار نگیرند نمی توانند به درستی اقدام کنند. در فروردین ماه امسال ۷۰۰ مدیر گردهم آمدند و دست به دست هم دادند تا چند آسیب را تحت پوشش قرار دهیم.

وی با بیان اینکه شهرداری باید در مجموعه داخلی خود منسجم می شد، اظهار کرد: سازمان ها و شرکت ها باید در کنار هم قرار می گرفتند تا بتوانند در راستای ساماندهی آسیب های اجتماعی موفق عمل کنند.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با اعلام اینکه پلیس، قوه قضاییه، سازمان بهزیستی، سپاه، بسیج، کمیته امداد، اداره کل مهاجرین و دیگر دستگاه ها کنار هم قرار گرفتند، یادآور شد: ۸۰ درصد از ۳۸۰ مصوبه قرارگاه اجتماعی عملیاتی شده است. وقتی توانایی قرارگاه اثبات و به عنوان یک الگو در سطح کلانشهرها یاد شد، مورد اعتماد رئیس جمهور سابق قرار گرفت و اصل ۱۲۷ اجرایی و اختیارات هیئت دولت به شهردار تفویض شد و همچنان این اختیار توسط آقای پزشکیان نیز بر عهده شهردار تهران گذاشته شد.

وی ادامه داد: پیش از این دایره دستگاه هایی که در آسیب های اجتماعی وارد می شوند، کوچکتر بود اما امروز دستگاه و گروه های جهادی بیش از پیش وارد عمل شده اند تا امور بهتر دنبال شود.

توکلی زاده با بیان اینکه روددره فرحزاد هزار و ۲۰۰ معتاد متجاهر رسوبی و ثابت داشت و محدوده قرمز از لحاظ آسیب های اجتماعی بود، گفت: اعتیاد، استفاده از سلاح و سرقت و تشکیل آلونک ها و مواردی از این قبیل یک محدوده را به محدوده قرمز تبدیل می کند و همین اتفاقات روددره را به وضعیت قرمز رسانده بود.

وی با بیان اینکه فروش ضایعات را نیز به عنوان یک آسیب شاهد بودیم، یادآور شد: برای مقابله با این موضوع حتی تیراندازی هم صورت گرفت. ضایعاتی ها، آلونک ها و خانه های قرمز در این منطقه جمع آوری شدند و رودخانه پاکسازی شد. بارها دادستان در روددره حضور یافته و حکم صادر کرده و همکاران فراجا منطقه را پاکسازی کردند و امروز مردم می توانند از روددره فرحزاد به عنوان یک منطقه گردشگری استفاده کنند.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با تأکید بر اینکه فرحزاد از منطقه قرمز خارج شده است، یادآور شد: ما روزهای قبل نظارت را از شوش آغاز کردیم و خلازیر، کوچه ۲۰۶ و میدان محمدیه و دیگر مناطق را مورد بازدید قرار دادیم و از شب تا صبح به زحمت ۱۵ مددجو را جمع آوری کردیم. این در حالی بود که در گذشته باید از اتوبوس و مینی بوس استفاده می کردیم.

توکلی زاده با بیان اینکه در راستای ساماندهی آسیب های اجتماعی به جمع آوری کودکان کار نیز پرداختیم، گفت: باید با دقت بیشتری در این زمینه عمل می شد و کار بسیار دشواری بود. ۳۲ بار ساماندهی کودکان خیابان تجربه شده بود و علت به سرانجام نرسیدن هریک از این طرح ها مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت به یک طرح جدید رسیدیم.

وی افزود: باید برای کودک، خانواده های آنها و باندهای سوداگر تدبیری می اندیشیدیم. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که کودکان به مراکز منتقل نشوند که خود مرکز به نوعی مرکز جرم محسوب می شود. تا حد امکان کودکان را به نهاد خانواده باز می گردانیم و به مددکاران سازمان بهزیستی اطلاع می دهیم.

توکلی زاده با بیان اینکه مراسمات و همایش های متعددی برای این خانواده ها برگزار شد و آموزش هایی نیز در مراکز پویاشهر به کودکان کار در خیابان ها ارائه شد، خاطرنشان کرد: هفت هزار کودک تحت پوشش قرار گرفتند. آموزش های کوتاه مدت برای این کودکان در نظر گرفته شد و فراجا نیز با باندها برخورد کرد و حساب های بانکی این باندها مسدود شد و در نهایت توانستیم کودکان کار را به نقطه مطلوبی برسانیم؛ هرچند بخش عمده ای از آن به اتباع برمی گردد.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با تأکید بر اینکه در مددکاری هم به افراد ایرانی و هم به اتباع خدمات رسانی می کنیم اما مراعات قانونی نیز در این زمینه داریم، یادآور شد: خانواده های کودکان کار اتباع نیز در همایش ها و خدمات رسانی ها تحت پوشش قرار گرفتند.

وی با بیان اینکه اگر بودجه و اعتبارات نبود نمی توانستیم این اقدامات را انجام دهیم، گفت: ما به هیچ وجه نمره ۲۰ به خودمان نمی دهیم ولی اقدام انجام شده نسبت به پیچیدگی و ابعاد کار واقعاً درخشان است. این کار را ما انجام ندادیم و یک مجموعه بزرگ از نهادهای مختلف کنار هم بوده اند و در هیچ بخشی ابعاد کار انجام شده با سه سال گذشته قابل مقایسه نیست.

پس از استماع گزارش معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران درباره سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، زهرا شمس احسان، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا با بیان اینکه اقداماتی که در گزارش ذکر شد نشان دهنده تلاش‌های ارزشمند و دستاوردهای قابل توجه این مجموعه به ویژه در حوزه جمع آوری و ساماندهی معتادان متهاجر و ایجاد ۸ هزار نفری در مراکز ماده ۱۶ همراه با پذیرش مسئولیت گروه‌های خاص و پرچالش مانند معتادان دارای زخم باز و و افراد بالای ۶۰ سال نشان از عزم جدی و رویکرد مسئولانه این سازمان در مواجهه با پیچیده‌ترین معضلات اجتماعی شهر است. 

وی افزود: این دستاوردها که منجر به پاکسازی قابل توجه شهر و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان شهر تهران شده است، شایسته تقدیر است اما به عنوان عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر و در راستای وظیفه نظارتی و حمایتی این کمیسیون و با توجه به اینکه عمده اعتبارات سازمان رفاه و خدمات اجتماعی در خصوص ساماندهی معتادان متهاجر در این حوزه تعریف شده است چند سوال در اینجا مطرح می‌شود که هدف از آن‌ها مشخص شدن چشم انداز رو به آینده است. 

شمس احسان ادامه داد: سوال اول در خصوص کارآفرینی و اشتغال پایدار؛ حلقه نهایی زنجیره توانمندسازی مدد جویان بودیم و می‌تواند متضمن خروج پایدار آنها از چرخه  آسیب باشد، آیا در طول سه سال و نیم از عمر شورای ششم مدل عملیاتی کارآفرینی سازمان چه مراحل تکاملی را طی کرده و چه تعداد از مددجویان موفق به دستیابی به اشتغال پایدار شدند؟ و ساز و کار پایش موفقیت این افراد چگونه پایه‌ریزی شده است با توجه به اینکه تمامیت کارآفرینی در سال جاری با بودجه مطلوبی که در همین شورا برای کارآفرینی مصوب شده است عملاً راکد بوده و عدم التزام به ترتیبات تقنینی شورای شهر موجب شده که این تکه مهم از پازل توانمندسازی گروه‌های در معرض خطر و آسیب دیده ناقص بماند.

در ادامه مهدی چمران، رئیس شورا در پاسخ به اظهارات این عضو شورا و نکاتی که مطرح شد، توضیح داد: این سازمان تنها نهاد مسئول در شهر در این خصوص نیست؛ نکات و سوالاتی که مطرح شد تنها وظیفه این سازمان نیست و سازمان‌های دیگر نیز در این خصوص مسئول هستند و شهرداری یکی از آنها است. سازمان نمی‌تواند به تنهایی تحقیق، بررسی و نتیجه گیری کند؛ به عنوان مثال در خصوص ایجاد اشتغال می‌توان تنها این سازمان را وادار به پاسخگویی کرد ‌ نکاتی که مطرح شد باید به طور دقیق بررسی شده و گزارش آن به صحن شورا ارائه شود. 

در ادامه، حبیب کاشانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورا با بیان این نکته که بسیار مهم است که شهرداری مانند یک نخ تسبیح عمل کرده و تلاش کرده نهادهای مسئول و مربوط را در این خصوص پای کار بیاورد اما باید به این نکته نیز توجه داشت که هیچ کجای دنیا مرسوم نیست که مددجو را به تصویر بکشیم. درخواست می‌شود در گزارش‌های آتی نام و نشانی از مددجویان آورده نشود آبروی افراد برای ما با ارزش است. این مسائل نباید در صحن علنی مطرح و عمومی شود. 

وی در ادامه متذکر شد: ما در سال ۱۴۰۰، ۳۵۰ میلیارد در سال ۱۴۰۱، ۳۹۸ میلیارد، در سال ۱۴۰۲، ۶۰۳ میلیارد و در سال ۱۴۰۳، ۱۳۷۸ میلیارد برای اعضای قرارگاه اجتماعی تخصیص اعتبار و بودجه داشته‌ایم و در حال حاضر این سوال مطرح است که آیا با توجه به هزینه‌ای که انجام شده از آنچه در سطح شهر مشاهده می‌کنیم، رضایت داریم؟ آیا اقداماتی که در ایام مختلف و در شرایط مناسب یا نامناسب انجام شده نتیجه واقعی را داشته است و می‌توانیم به خود در این باره نمره قابل قبولی دهیم؟ آیا اظهارات شهردار تهران مبنی بر جمع آوری کودکان کار از سطح شهر تا عید نوروز، تحقق یافته است؟ این کار عملی است اما همکاری جمعی می‌طلبد. لذا از معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران درخواست می‌شود اقدامات انجام شده را با جزئیات به تصویر بکشد، حیف است این کارهای ارزنده اطلاع رسانی نشود.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران در واکنش به گزارش امین توکلی‌زاده، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت: ما در سطح شهر حداقل در طول روز معتاد متجاهر کم‌تری دریم و هم تعداد کودکان کار کم شده است. شهرداری بلافاصله بعد از گزارش مردم آن‌ها را جمع می‌کند اما به سرعت باز می‌گردند. باید برای چرخه بازگشت این افراد فکری کرد. اما مردم مثلا در محله اتابک و مینایی گلایه داشتند که شب‌ها معتادان حضور پرقدرت دارند، بازاری دارند به نام شیطان که تحت تسلط این افراد است. به اضافه اینکه بعضی از سازمان‌های مردم نهاد شکایت‌هایی را مطرح کردند که نه تنها شهرداری همراهی نمی‌کند بلکه امکاناتی که در گذشته در اختیار آن‌ها می‌گذاشته مثلا مثل یک ساختمان را پس گرفته است!شهرداری به کمک آن‌ها بیاید.

سپس پرویز سروری، نایب رئیس شورا نیز بیان کرد: همانطور که می‌دانید و بارها در خصوص آن صحبت شده است قرارگاه اجتماعی به معنای هم‌افزایی است و این بسیار مهم است زمانی که همه نهادها درگیر کار میدانی می‌شوند، زمان نتیجه کار مشهودتر است. به دستگاه قضایی ناظر میدانی کار است در حال حاضر همکاری دستگاه قضایی نسبت به گذشته جدی‌تر شده است. یعنی نگاه قرارگاهی باعث می‌شود تمام مجموعه‌هایی که به نوعی مرتبط با این ماموریت‌ها هستند در کار میدانی وارد همکاری و همافزایی شوند به همین دلیل است که شاهد جمع آوری کلونی‌های معتادان متهاجر هستیم. 

وی افزود: هیچ نقطه‌ای در تهران وجود ندارد که در آن‌ها کلونی‌های معتادان متعجب وجود داشته باشد. این نکته بسیار مهمی است که ما بتوانیم در تمام مأموریت‌ها ی خود در شهر از نگاه بخشی اجتناب کرده و ظرفیت‌های همه مجموعه‌ها رو به کار بگیریم. سئوالی که در اینجا مطرح است این است که در حال حاضر نیاور شهرها چه فرآیندی را دنبال می‌کنند تا آن افراد بار دیگر به چرخه آسیب باز نگردند. بحث فقدان پیوست رسانه‌ای که مانع از یک فهم اجتماعی از واقعیات مؤثر شهرداری می‌شود مشهود است یعنی همین گزارش برای برخی از نمایندگان نیز اطلاع رسانی کافی نشده باشد.

سروری ادامه داد: با توجه به اینکه موضوع، موضوع مهمی برای مردم بوده است معضلات اجتماعی از قبیل وجود معتادان مهاجر و سرقت‌هایی که انجام می‌شد ناآرامی‌ها و ناامنی‌هایی را برای شهروندان ایجاد می‌کرد و حالا می‌بینیم که در محله‌هایی مانند محله فرحزاد تهدید، تبدیل به فرصت شده است. سال دیگر این است که نظارت بر فرآیند بازگشت کودکانه کار چگونه انجام می‌شود؟ اینکه ما در حال حاضر کمتر شاهد کودکان کار در چهارراه‌ها هستیم، غیر قابل انکار است و خدا را شکر دیگر شاهد این مسائل نیستیم اما در گذشته هم شاهد این اقدامات بودیم اما بازگشت آن‌ها سبب شده است که روند موثر نباشد.  این نگرانی‌ها همواره در مورد کودکان کار وجود دارد به نکته مهم این است که خانواده‌های کودکان خود مولد هستند، برای رفع معضل چه چاره‌ای اندیشیده‌اید؟

مهدی بابایی، رئیس کمیته ایمنی شورا با بیان اینکه سه سال پیش گزارشی از اقدامات دوره پنجم ارائه و درخواست شد که به موضوع معتادان متجاهر و کودکان کار وارد نشویم، گفت: بهانه‌های مختلفی مطرح شد که این مسائل ربطی به شهرداری ندارد.

وی افزود: بعد از سه سال بخشی از مشکلات در ساماندهی کودکان کار و معتادان متجاهر رفع شده و امیدواریم دیگر مقدمات برای سرانجام یافتن اقدامات فراهم شود تا چرخه کاملی را به عنوان یک نمونه موفق به دوره بعدی مدیریت شهری تحویل دهیم.

مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت و حقوقی شورا نیز با به بیان نکاتی پرداخته و اظهار داشت: در اینجا باید به دو نکته اشاره کنیم؛ نخست اینکه ضمن تشکر از زحمات و تلاش‌های معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، تغییر جدی را در عملکرد و اقدامات این سازمان در حال حاضر شاهد هستیم از اختصاص بودجه تا پیگیری کمیته‌های مربوطه و همکاری با دستگاه‌ها همه و همه قابل مشاهده است ‌ اما نکته مهم در اینجا اعتماد به مجموعه پرسنل و مدیرانی است که زاده شهرداری تهران بوده و از خارج از شهرداری و بدون تجربه و سابقه نیستند.

وی افزود: در برخی موارد مشاهده شده است که مدیرانی خارج از شهرداری به کار گرفته شده‌اند که این امر موجب آسیب به پرسنل خدوم، زحمتکش و با سابقه‌ای است که مثلاً بیش از ۱۵ سال در پست مورد نظر فعالیت داشته‌اند، می‌شود. شهرداری تهران از سال ۸۲ تا به امروز مامن و ماوای تربیت نیروهای توانمند و قابلی بوده است که اتفاقاً برخی از آن‌ها با اعتماد شهروندان امروز در صحن شورا حضور دارند.

اقراریان ادامه داد: نکته دوم مربوط به مداخله شهرسازانه در مسئله آسیب‌های اجتماعی است به این معنا که حل برخی از آسیب‌های اجتماعی که در شهر وجود دارد با مداخله شهرسازانه امکان‌پذیر است؛ مثلاً در خصوص مورد دره فرحزاد با اینکه جمع آوری معتادان انجام می‌شد اما ساختار شهری آن اصلاح نمی‌شد و این امر موجب بازگشت دوباره این افراد می‌شد. فقر به خودی خود باعث ایجاد جرم نمی‌شود، کلونی‌هایی که در محلات شکل می‌گیرد، موجب بروز برخی رفتارها می‌شود.

وی با بیان اینکه با مداخله ما در برخی مناطق، کوچ معتادان متجاهر به دیگر مناطق شکل گرفته است، یادآور شد: باید برای این موضوع هم تدابیری اندیشیده و اقداماتی انجام شود تا شاهد ارتقاء کیفیت زندگی در جنوب شهر باشیم.